Wanneer is er sprake van een dienstbetrekking?
Er is sprake van een dienstbetrekking als u aan drie criteria voldoet:
- U bent verplicht arbeid te verrichten
- De bv verplicht is loon te betalen
- U werkt onder gezag van de werkgever
Als statutair bestuurder staat u formeel onder gezag van de vennootschap, ook als u veel zeggenschap heeft. Dit betekent dat er in principe een dienstbetrekking is, zelfs als u doorslaggevende zeggenschap heeft in de aandeelhoudersvergadering. Een statutair bestuurder is een bestuurder die officieel is benoemd door een orgaan van de bv, zoals de algemene vergadering van aandeelhouders. Dit wordt vastgelegd in de statuten van de onderneming.
Verzekeringsplicht en uitzonderingen
De hoofdregel is dat iemand die op basis van een arbeidsovereenkomst werkt, verzekerd is voor de werknemersverzekeringen. Voor de dga geldt echter een belangrijke uitzondering volgens de Regeling aanwijzing directeur-grootaandeelhouder uit 2016. Deze regeling bepaalt wie als directeur-grootaandeelhouder wordt beschouwd voor de toepassing van verschillende socialezekerheidswetten.
Wanneer bent u niet verzekerd?
U bent niet verzekerd voor werknemersverzekeringen als u:
- Als statutair bestuurder samen met uw echtgenoot voldoende stemrecht heeft om over uw eigen ontslag te beslissen
- Met familieleden (tot de 3e graad) minimaal tweederde van de stemmen vertegenwoordigt
- Deel uitmaakt van meerdere statutaire bestuurders met een gelijkwaardig economisch belang
- Via uw holding of stichting voldoende zeggenschap heeft over uw ontslag
Letteraandelen zijn een handig instrument om de verzekeringspositie van een bestuurder te regelen. Door deze speciale aandelen uit te geven, kan een bestuurder met een klein aandelenbelang toch zeggenschap krijgen over zijn eigen benoeming en ontslag. Hierdoor is hij niet verzekerd voor werknemersverzekeringen. Let wel op met het verbinden van bepaalde rechten aan aandelen. Onder omstandigheden kan dit een belemmering zijn voor een bedrijfsopvolging.
Managementstructuur via holding
Een veel voorkomende situatie is dat u als dga alle aandelen houdt in een holdingmaatschappij en via deze holding voor de werkmaatschappij werkt. In dat geval wordt meestal een managementovereenkomst opgesteld – een soort overeenkomst van opdracht zonder gezagsverhouding. De werkmaatschappij betaalt een management fee aan uw holding. De holding keert aan u een salaris uit.
De opzet van deze managementovereenkomst is cruciaal voor uw verzekeringspositie:
- Bij een zuivere managementovereenkomst bent u niet verzekerd
- Als door de constructie heen kan worden gekeken (bijvoorbeeld bij minderheidsbelangen), kunt u wel verzekerd zijn
- Het is belangrijk dat bij het opstellen van de managementovereenkomst duidelijk wordt vastgelegd wat de bedoeling van partijen is
Doorbetaaldloonregeling
Als u via uw holding op basis van een managementcontract voor de werkmaatschappij werkt, zou u in dienstbetrekking bij die werkmaatschappij kunnen zijn. Dit hangt af van de feiten, omstandigheden en de managementovereenkomst. In dat geval zijn de premies werknemersverzekeringen en de hoge premie Zorgverzekeringswet verschuldigd door de werkmaatschappij (meestal tot bepaalde maxima).
Voor de loonbelasting geldt dat als geen sprake is van een echte dienstbetrekking, u een fictieve dienstbetrekking heeft met de werkmaatschappij. Door de doorbetaaldloonregeling kan de inhouding van loonbelasting op de managementfee achterwege blijven en vindt de heffing plaats bij de holding.
Minderheidsbelang
Bij een minderheidsbelang in de werkmaatschappij is de situatie anders. Als minderheids-dga bent u meestal wel verzekerd, omdat u tegen uw wil kunt worden ontslagen. De managementovereenkomst kan hier echter sturend in zijn. Bij een reële managementovereenkomst bent u mogelijk niet verzekerd.
Partner van de dga
Voor uw partner gelden speciale regels:
- Uw partner is alleen verzekerd als deze onder dezelfde voorwaarden werkt als het reguliere personeel
- Bij incidentele werkzaamheden of afwijkende arbeidsomstandigheden is er meestal geen verzekeringsplicht
- Als uw partner mede bestuurder-dga is, kan verzekering worden voorkomen door het op naam zetten van aandelen
- Eén aandeel op naam kan al voldoende zijn om niet verzekeringsplichtig te zijn
- Bij gemeenschap van goederen wordt voor het aanmerkelijk belang-regime uitgegaan van 50% eigendom voor beide partners
Ook voor de partner geldt het gebruikelijk loon. Een lager loon dan het standaardbedrag moet aannemelijk worden gemaakt, bijvoorbeeld door deeltijdwerk. Uw partner moet wel daadwerkelijk werkzaamheden uitvoeren om een loon van uw vennootschap te kunnen ontvangen.
Alternatieve verzekeringen
Als u niet verzekerd bent voor werknemersverzekeringen, is het verstandig om een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) te overwegen. Deze beschermt u tegen inkomensverlies bij ziekte of ongeval. De premie wordt bepaald door:
- Uw beroep
- Leeftijd
- Gezondheid
- Het verzekerde bedrag
- De gekozen dekking en wachttijd
Bij arbeidsongeschiktheid ontvangt u een uitkering die uw inkomen vervangt. Deze kan maandelijks of eenmalig zijn, afhankelijk van de polisvoorwaarden.
Strategische overwegingen
De keuze voor wel of niet verzekerd zijn heeft belangrijke gevolgen voor uw inkomenspositie. Overweeg daarom zorgvuldig:
- De opzet van uw managementovereenkomst
- De verdeling van aandelen binnen de familie
- De positie van uw partner
- Alternatieve verzekeringen zoals een AOV
- De fiscale gevolgen van uw keuzes
- De kosten van premies versus private verzekeringen
Conclusie en advies
De regelgeving rondom werknemersverzekeringen voor dga’s is complex en heeft verstrekkende gevolgen. Maak daarom weloverwogen keuzes die passen bij uw persoonlijke situatie en die van uw onderneming.
Wilt u weten wat in uw situatie de beste keuze is? Onze specialisten kunnen u helpen bij:
- Het analyseren van uw huidige situatie
- Het opstellen van de juiste documentatie
- Het maken van een afgewogen keuze tussen verschillende opties
- Het implementeren van de gekozen structuur
Neem contact met ons op voor persoonlijk advies.
